آشنایی با اختلال شخصیت خودشیفته

شهریور ۱۹, ۱۴۰۲

نویسنده کلینیک24

بررسی اختلال شخصیت خودشیفته

گاهی اوقات با افرادی مواجه می‌شویم که خودشان را بسیار خاص و بالاتر از دیگران در نظر می‌گیرند، طوری که انگار آن‌ها مرکز تمام دنیا هستند و همه باید حول محور آن‌ها زندگی کنند. گاه این افراد در نگاه اول بسیار جذاب به‌نظر می‌رسند و با رفتار خود به شما نیز احساس خاص بودن می‌دهند اما به مرور زمان، متوجه می‌شوید در رابطه با چنین افرادی حال خوبی ندارید، نادیده گرفته می‌شوید و از شما بهره‌کشی می‌شود. این افراد معمولا مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته هستند که یکی از انواع اختلال شخصیت است. با شناخت این اختلال شما می‌تواند آزار چنین افرادی را در زندگی خود موقف کنید و از بازی‌های روانی آن‌ها در امان باشید.

اختلال شخصیت خودشیفته چیست ؟

«اختلال شخصیت خودشیفته» (Narcissistic Personality Disorder | NPD) یکی از انواع اختلال‌های شخصیت در روانشناسی است. فرد مبتلا به این اختلال خودش را بسیار مهم‌تر از آنچه که هست، می‌پندارد و همواره به دریافت توجه و تمجید از دیگران نیاز دارد. همچنین، این افراد معمولا توانایی همدلی، درک و اهمیت دادن به احساسات دیگران را ندارند.

از طرفی دیگر، اعتمادبه‌نفسی که در افراد خودشیفته دیده می‌شود. واقعی نیست و تنها نقابی است که بر روی احساس درونی خود گذاشته‌اند. خودشیفته‌ها از درون به‌شدت عزت‌نفس پایینی دارند و احساس کم‌ارزشی می‌کنند، برای همین به کوچک‌ترین انتقاد از طرف دیگران حساس هستند و با کوچک‌ترین احساس شکستی از پا در می‌آیند. اختلال شخصیت خودشیفته می‌تواند سبب مشکلات بسیار در حیطه‌های گوناگون زندگی از جمله روابط صمیمی و عاطفی، کار، تحصیل و زمینه‌های اقتصادی شود. افراد مبتلا به این اختلال وقتی توجه و ستایشی را که مد نظرشان است، از محیط دریافت نمی‌کنند، به‌شدت ناامید و ناراحت هستند و همچنین، به‌خاطر رفتار خود-محوری دارند، نمی‌توانند به درستی با دیگران ارتباط برقرار کنند و از روابط صمیمی محرومند.

معنی واژه خودشیفته در روانشناسی چیست ؟

گاهی اوقات می‌بینیم که وقتی کسی توسط متخصص تشخیص خودشیفته دریافت می‌کند. با خوشحالی بیان می‌کند «پس یعنی به خودم اهمیت می‌دهم» اما این برداشت بسیار اشتباهی است. واژه خودشیفته در روانشناسی به معنی دوست داشتن واقعی خود نیست. بلکه به معنی این است که فرد شیفته تصویری کمال‌گرایانه، بزرگ‌بینانه و غیرواقعی از خود باشد تا احساس بی‌ارزشی درونی خود را مخفی کند.
واژه «نارسیس» از افسانه‌ای یونانی به نام «نارسیسوس» (Narcissus) گرفته شده است. طبق این افسانه، نارسیسوس به قدری شیفته زیبایی خود بود که نمی‌توانست از نگاه کردن به انعکاس خود در آب دست بردارد و تا زمان مرگ به تصویر خود خیره ماند. البته در حال حاضر واژه نارسیس فقط به زیبایی‌های ظاهری مربوط نمی‌شود و می‌تواند با توانایی‌های دیگری مثل هوش، مهارت‌های هنری و ورزشی، ثروت، قدرت، موفقیت و… مرتبط باشد.