اختلال آگورافوبیا چیست؟

مهر ۱, ۱۴۰۲

کلینیک24

دیدگاه های نوشته خاموش است

بررسی اختلال آگورافوبیا

حتما شما هم دیده‌اید که برخی افراد از فضاهای بسته، بسیار باز یا پرجمعیت به‌شدت می‌ترسند. وحشت آن‌ها نه به دلیل خطری واقعی، بلکه مبنی بر است که نکند اگر به کمک نیاز داشته باشند، نتوانند از آن فضا خارج شوند و به کمک دسترسی پیدا کنند. این دسته افراد به آگورافوبیا دچار هستند. آگورافوبیا در صورت درمان نشدن می‌تواند زندگی فرد را با مشکلات جدی روبه‌رو کند، در نتیجه شناخت این اختلال از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

آگورافوبیا چیست ؟

مشکل «آگورافوبیا» (Agoraphobia) یکی از انواع اختلال‌های اضطرابی است. افراد مبتلا به این اختلال از قرار گرفتن در مکان‌ها یا شرایطی که به آن‌ها احساس گیر افتادن و درماندگی می‌‌دهند، می‌ترسند. ترس اصلی آن‌ها این است که در صورتی که اضطراب آن‌ها تشدید شود و نیاز به کمک داشته باشند، هیچ راه آسانی برای فرار از موقعیت یا کمک گرفتن از دیگران وجود نداشته باشد. برای مثال استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی، قرار گرفتن در فضاهای شلوغ، فضاهای تنگ یا بسیار بزرگ می‌تواند باعث وحشت آن‌ها شود.

اکثر افرادی که آگورافوبیا دارند، پس از یک یا چند «حمله هراس» (Panic attack) به این اختلال دچار شدند. حمله هراس، نوعی حمله اضطرابی است که طی آن فرد در عرض چند دقیقه اضطراب بسیار شدیدی را تجربه می‌کند، به‌طوری که فکر می‌کند در حال مرگ است. در چنین حالتی، فرد مبتلا به آگورافوبیا می‌ترسد که دوباره حمله هراس را تجربه کند و دسترسی به کمک نداشته باشد، در نتیجه از مکان‌هایی که ممکن است باعث اضطراب او شوند، اجتناب می‌کند. در نهایت این اجتناب کردن‌ها می‌تواند زندگی این افراد را به‌شدت مختل کند، مثلا ممکن است حتی نتوانند به تنهایی خرید کنند یا از خانه بیرون بیایند.

علائم آگورافوبیا چیست ؟

رایج‌ترین علائم آگورافوبیا به شرح زیر است.

ترس از ترک خانه
ترس از جمعیت یا منتظر ماندن در صف
ترس از فضاهای بسته، مثل سالن تئاتر، آسانسور یا راهروهای تنگ
ترس از فضاهای بسیار بزرگ، مثل پارکینگ‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای
ترس استفاده از حمل‌ونقل عمومی، مثل اتوبوس، مترو، هواپیما یا قطار
ترس از دست دادن کنترل در فضاهای عمومی
احساس انزوا و جدایی از دیگران
احساس اینکه محیط اطراف یا بدن آن‌ها واقعی نیست

همان‌طور که اشاره شد، این ترس‌ها اغلب در افراد مبتلا به آگورافوبیا به این دلیل شکل می‌گیرد که می‌ترسند حمله هراس را تجربه کنند و راهی برای کمک گرفتن از دیگران یا فرار از آن موقعیت پیدا نکنند. این علائم ممکن است با نشانه‌‌های بدنی اضطراب از جمله سرگیجه، سیاهی رفتن چشم، گرگرفتگی، لرزش، تعریق زیاد، ناراحتی معده، تپش قلب و تنگی نفس همراه باشند.

برای بررسی علائم آگورافوبیا همواره باید این مطلب را در نظر داشته باشید که میزان ترس این افراد متناسب با خطر واقعی نیست. برای مثال ترس از وارد شدن به غاری تاریک منطقی به نظر می‌رسد اما ترس از سوار اتوبوس شدن طبیعی نیست. از سوی دیگر، شدت ترس در آگورافوبیا به حدی زیاد است که باعث مختل شدن زندگی روزمره مبتلایان به آن می‌شود. مثلا در موارد شدید فرد از خانه خارج نمی‌شود زیرا از آسانسور و راه‌پله‌ها می‌ترسد.

فرد ترسیده در راهروی تنگ – آگورافوبیا

هنگامی که آگورافوبیا در فرد بروز کند، رفتار او در محل تحصیل، خانه و محیط کار تغییر می‌کند. چنین فردی ممکن است به خاطر ترس‌های خود از ملاقات دوستان و اقوامش دست بکشد، تمام خریدهای خود را اینترنتی انجام دهد و از خانه بیرون نرود یا برای مقابله با اضطراب خود از مواد مخدر و الکل استفاده کند.

در نهایت باید اشاره کنیم که افراد مبتلا به این اختلال در مکان‌های عمومی کم‌جمعیت احساس امنیت می‌کنند. آن‌ها ممکن است برای اطمینان‌ بخشیدن به خود، از دیگران مثلا اعضای خانواده یا دوستان درخواست کنند در مکان‌های عمومی به عنوان همراه در کنار آن‌ها باشند.

آگورافوبیا همراه با پنیک

چنانچه پیش از این گفته شد، آگورافوبیا معمولا همراه با حمله‌های هراس یا در پی آن شکل می‌گیرد. بسیاری از افراد دچار‌ آگورافوبیا از «اختلال هراس» (Panic Disorder) نیز رنج می‌برند. اختلال هراس نوعی از اختلال‌های اضطرابی است که حمله‌های هراس مداوم را در بر دارد. در طی این حمله‌ها فرد طی چند دقیقه ترس و اضطراب بسیار زیادی را همراه علائم بدنی شدید تجربه می‌کند.

به‌طوری که نمی‌تواند افکار خود را مدیریت کند و فکر می‌کند حمله قلبی به او دست داده و در حال مرگ است. حمله هراس چنان تجربه ناخوشایندی است که اغلب اوقات فرد برای جلوگیری از تجربه دوباره آن، از مکان‌هایی که ممکن است برای او اضطراب‌زا باشند، به کلی اجتناب می‌کند. بر اساس مطالعات انجام شده، حدود یک‌سوم افرادی که به اختلال هراس مبتلا هستند، به آگورافوبیا نیز دچار می‌شوند.