نوشته ها
بررسی فوبیا یا ترس اجتماعی
فوبیا یا ترس اجتماعی چیست؟
بسیاری از افراد، به خصوص در موقعیت جدید یا هنگام روبهرو شدن با افراد غریبه، خجالت میکشند یا معذب میشوند ولی به محض گرم گرفتن این وضعیت برایشان قابل تحمل است و آرام میشوند. درمقابل، این وضعیت برای کسانی که از اختلال اضطراب اجتماعی رنج میبرند قابل تحمل نیست و نمیتوانند در موقعیت اجتماعی آرامش خود را حفظ کنند.
باور غلط درباره اختلال اضطراب اجتماعی
در حقیقت، این باور که افراد دچار اختلال اضطراب اجتماعی به حاشیه میروند، اغلب ساکت هستند. تجربهی اجتماعی ندارند و معمولا منزوی میشوند، افسانهای بیش نیست. البته بعضی از افراد دچار اختلال اضطراب اجتماعی این خصوصیات را دارند اما بسیاری از بیماران تحت درمان، از نظر اجتماعی بسیار رقابتجو و بعضی از نوجوانان حتی در مدرسه محبوب یا ستارهی تیم ورزشی هستند.
ویژگیهای اختلال اضطراب اجتماعی
چطور این دسته از افراد که از نظر اجتماعی رقابتجو هستند، دچار اختلال اضطراب اجتماعی تشخیص داده شدهاند؟ مولفهای که اغلب اشتباه برداشت میشود، وضعیت «عملکرد» است. افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی به شدت از طرد شدن، انتقاد، قضاوت یا مورد تایید قرار نگرفتن واهمه دارند. اگرچه ممکن است این پیامدهای به اصطلاح منفی در موقعیتهای «اجتماعی» رخ دهد، ما در تمام محیطهای اجتماعی نیاز به «اجرا» نداریم. بنابراین، فرد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی تا جایی از نظر اجتماعی حرفهای رفتار میکند که احتمال مورد تایید واقع نشدن هنگام اجرا را برای خود متصور شود (مثلا، سخنرانی، نواختن پیانو در جمع، گل زدن در مسابقهی فوتبال). بدین ترتیب، فوبیای اجتماعی با خجالت کشیدن یکی نیست.
خودشیفتگی وارونه ناشی از فوبیای اجتماعی
افراد دچار اختلال اضطراب اجتماعی وضعیتی را تجربه میکنند که نامش را «خودشیفتگی وارونه» گذاشتهایم. درحالی که افراد خودشیفته در تعریف از خود اغراق و توجه را به خود جلب میکنند، افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی خودشان را دست کم میگیرند و از اینکه در مرکز توجه باشند، میگریزند.
از آنجایی که افراد دچار اختلال اضطراب اجتماعی معتقدند همهی توجهها به سوی آنهاست تا با کوچکترین اشتباه (واقعی یا فرضی) مورد نقد قرار بگیرند، اغلب بسیار تلاش میکنند تا به هر قیمتی شده از موقعیتهای اجتماعی و اجرا در جمع بپرهیزند. اگر نتوانند از موقعیت اجتناب کنند، از شدت اضطراب از پا در میآیند و دچار واکنشهای فیزیکی مانند بالا رفتن ضربان قلب، تندنفسی، تعریق، حالت تهوع، سرگیجه، سردرد و دلپیچه میشوند که حملهی عصبی را به دنبال دارد.
پیامدهای اختلال اضطراب اجتماعی
مهمترین تفاوت میان اختلال اضطراب اجتماعی و خجالتی بودن این است که اختلال اضطراب اجتماعی باعث تضعیف عملکرد فرد (آن هم نه فقط عملکرد اجتماعی) میشود. اضطراب اجتماعی در بزرگسالان باعث اختلال در عملکرد کاری و تنش در زندگی خانوادگی میشود.
اضطراب اجتماعی در کودکان، دستاوردهای تحصیلی، حضور در مدرسه، سرگرمیهای اجتماعی و دوستیابی را مختل میسازد. به علاوه، پایین بودن اعتماد به نفس باعث میشود فرد نتواند از حق خود دفاع کند که اغلب منجر به سایر مشکلات روانی مانند افسردگی، اختلال اضطراب و مصرف مواد میشود.
درمان اختلال اضطراب اجتماعی
مهمترین ویژگی هر روش درمان موفق، آموزش روانی است. به محض این که فرد مبتلا و اعضای خانواده یا شریک او نسبت به چرخهی اجتناب-تقویت آگاه شوند، درمان شناختی رفتاری، روشی شاهدمحور برای معالجهی اختلال اضطراب اجتماعی است. درمان شناختی رفتاری به بیماران یاد میدهد علت احساس اضطراب چیست و ابزارهایی برای کنترل اضطراب ارائه میکند.
بیمار به واسطهی تمرینهای مدیتیشن و مراقبه، نقشآفرینی و تمرین مهارتهای اجتماعی با مهارتهای مفید آشنا میشود. فرد به صورت نظاممند در معرض موقعیتهایی که از آن واهمه دارد قرار میگیرد و توانایی روبهرو شدن با ترسهای خود را به دست میآورد. در عین حال فرد بیمار، از طریق بازسازی شناختی با الگوهای فکری منفی خود، که باعث ایجاد اضطراب میشود، آشنا خواهد شد.
صفحه اینستاگرام مرکز فوق تخصصی مغز و اعصاب نورون اصفهان
نوبت دهی اینترنتی کلینیک تخصصی و فوق تخصصی مغز و اعصاب نورون