نوشته ها
دلایل و علائم کما یا حالت اغما
بررسی دلایل و علائم کما یا حالت اغما
فعالیت مغزی در کما یا حالت اغما به حداقل می‌رسد. فرد نمی‌تواند در این حالت بیهوشی طولانی مدت به محیط خود واکنشی نشان دهد. با وجود این‌که بیمار در حالت مرگ موقتی زنده است اما از خواب بیدار نمی‌شود. فردی که به کما رفته نسبت به صدا و درد واکنشی ندارد. ارتباط او با محیط قطع شده و امکان حرکت نخواهد داشت. برخی بیماران در این حالت دچار اختلال تنفسی می‌شوند و برای بالا رفتن سطح هوشیاری به دستگاه کمکی نیاز دارند. در اغلب موارد بیمار دچار مرگ موقتی پس از چندین هفته از بیهوشی عمیق بیدار می‌شود. در غیر این صورت ممکن است حالت زندگی نباتی یا هوشیاری بسیار پایین را تجربه کند.
شناخت علائم کما یا حالت اغما
پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب پس از بررسی‌های مختلف اگر متوجه شود بیمار مدتی در حالت هوشیاری پایین قرار گرفته، کما تشخیص می‌دهد. علائم کما شامل موارد زیر می‌شوند:
- بسته بودن چشم‌ها
- عدم پاسخگویی
- تنفس نامنظم
- عدم واکنش اندام‌ها جزء واکنش‌های کوچک
- ناتوانی در پاسخ به درد جزء حرکات واکنشی
فردی که در حالت اغما قرار می‌گیرد ممکن است بتواند سرفه کند یا آب دهان قورت دهد. بنابراین باید مراقب بود تا دچار خفگی نشود.
علت به کما رفتن یا مرگ موقتی
ضربه به سر و سیستم گردش خون بیشترین عامل ایجاد کننده حالت اغما است که از آن به عنوان مرگ موقتی یاد می‌کنند. بنابراین می‌توان علت به کما رفتن را ناشی از آسیب مغزی دانست. آسیب وارد شده به مغز در اثر عوامل مختلفی ایجاد می‌شود. این عوامل به شرح زیر هستند:
کمبود اکسیژن ناشی از آسیب مغزی
عواملی همچون ایست قلبی، ضربه به سر، مصرف زیاد دارو، مسمومیت و غرق شدن می‌توانند سطح اکسیژن مغز را تا حد زیادی کاهش دهند. کمبود اکسیژن اگر چند دقیقه طول بکشد منجر به از بین رفتن (مرگ) سلول‌ها در بافت مغزی می‌شود.
تروما عامل ایجاد کما
تورم مغز یکی‌دیگر از عوامل به کما رفتن فرد محسوب می‌شود. صدمات و ضربه به سر منجر به خونریزی یا تورم مغز خواهد شد. مایع جمع شده در سر به‌دلیل ضربه سنگین به جمجمه فشار می‌آورد. در نتیجه مغز به ساقه مغز (بخش تحریک و آگاهی) آسیب وارد می‌کند.
خونریزی و کما
در برخی مواقع آسیب به مغز موجب خونریزی در لایه‌های مختلف آن شده که تورم و فشار ناشی از این آسیب منجر به اغما می‌شود. عواملی همچون فشارخون بالا، پارگی آنوریسم‌های مغزی و تومورها می‌توانند منجر به خونریزی مغز شوند.
سکته مغزی
در این حالت بخش‌های زیادی از مغز جریان خون را از دست می‌دهند و تورم مغزی شکل می‌گیرد که نتیجه آن کما یا مرگ موقتی خواهد بود.
کما و قندخون
اگر سطح قند خون بیمار بسیار بالا باشد، کمای دیابتی رخ می‌دهد که به آن هیپرگلیسمی هم می‌گویند. از طرفی سطح قند خون بسیار پایین یا هیپوگلیسمی می‌تواند منجر به حالت اغمای دیابتی شود. پس از کنترل سطح قندخون حالت اغما از بین می‌رود. هرچند هیپوگلیسمی طولانی مدت می‌تواند به مغز و فرد در کما آسیب جدی وارد کند.
عفونت‌ها عامل دیگر کما
بیماری‌هایی همچون مننژیت و انسفالیت موجب عفونت سیستم عصبی مرکزی شده و می‌توانند باعث مرگ موقتی (حالت اغما) فرد شوند.
سموم بدن
اگر بدن به درستی مواد زائد را دفع نکند، تبدیل به سموم مختلف خواهند شد. مثلا آمونیاک ناشی از بیماری کبد یا دی‌اکسیدکربن به‌دلیل آسم در صورت دفع نشدن به سطح سمی در بدن تبدیل می‌شوند. نتیجه این عملکرد ناقص بدن ممکن است رفتن فرد به کما باشد.
تشنج ناشی از کما
معمولا تشنج باعث به اغما رفتن فرد نمی‌شود. اما اگر تشنج‌های ناشی از صرع به صورت مداوم و کنترل نشده اتفاق بیفتد، موجب بیهوشی طولانی مدت و مرگ موقتی خواهد شد.به یک متخصص مغز و عصاب مراجعه کنید.
آشنایی با انواع کما
همان‌طور که پیشتر اشاره کردیم دلیل اصلی کما آسیب به مغز است. سطح آسیب‌های مغزی می‌تواند متفاوت باشد که تشکیل دهنده انواع کما هستند. در زیر با این سطوح آشنا می‌شوید:
انسفالوپاتی سمی متابولیک:
در این سطح از حالت اغما بیمار دچار وضعیت حاد اختلال مغز می‌شود. گیجی زیاد و دلیریوم (زمانی که وضعیت روانی، احساسات و آگاهی فرد به صورت ناگهانی تغییر می‌کند) از علائم حالت اغما انسفالوپاتی هستند. علت ایجاد این نوع مرگ موقتی می‌تواند ناشی از نارسایی اندام‌ها، بیماری سیستمیک و عفونت باشد.
حالت رویشی پایدار:
این سطح از کما حالت بیهوشی بسیار شدید است. آگاهی فرد از محیط اطرافش قطع شده و نمی‌تواند به صورت ارادی حرکت کند. زندگی نباتی بیمار ممکن است به سمت بیدار شدن از خواب عمیق پیشرفتی داشته باشد اما اصولا عملکرد مغزی او بالاتر نمی‌رود. در این حالت هنوز گردش خون، تنفس، خواب و بیداری وجود دارد.
کمای موقت:
در این حالت پزشکان برای حفاظت از مغز در برابر تورم پس از آسیب شدید، بیهوشی عمیق یا کمای موقت در نظر می‌گیرند. بدین شکل که پزشک با ایجاد بیهوشی موقت به بدن بیمار این امکان را می‌دهد تا روند بهبود را راحت‌تر طی کند. این بیماران مقدار کنترل شده‌ای داروی بیهوشی دریافت می‌کنند و در بخش مراقبت‌های ویژه بستری می‌شوند تا دائما تحت‌نظر پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب باشند.
صفحه اینستاگرام مرکز فوق تخصصی مغز و اعصاب نورون اصفهان
نوبت دهی اینترنتی کلینیک تخصصی و فوق تخصصی مغز و اعصاب نورون