نوشته ها
نحوه درمان آگورافوبیا
بررسی نحوه درمان آگورافوبیا
درمان آگورافوبیا، درمان چالش انگیزی است زیرا به معنی روبه‌رو شدن مراجع‌کننده با ترس‌هایش است. با این حال روش‌های متنوعی برای درمان این اختلال وجود دارد. یکی از موثرترین روش‌های موجود «روان‌درمانی» (Psychotherapy) است که اغلب به شکل «درمان شناختی-رفتاری» (Cognitive-Behavioral Therapy | CBT) اجرا می‌شود. استفاده از دارو، تکنیک‌های ذهن‌آگاهی، مدیتیشن و تغییر سبک زندگی نیز در درمان آگورافوبیا موثر است.
درمان شناختی رفتاری
درمان شناختی-رفتاری یکی از موثرترین شیوه‌های روان‌درمانی است. در این شیوه درمانی، درمانگر به مراجعه‌کننده کمک می‌کند تا افکار و رفتار خود در شرایط مختلف را بشناسد، چرایی آن‌ها را درک کند و دست به تغییر آن‌ها بزند.
در درمان شناختی-رفتاری آگورافوبیا، درمانگر ترس‌های مراجعه‌کننده را موشکافی می‌کند و افکار پنهانی را که سبب اضطراب می‌شوند، از دل آن‌ها بیرون می‌کشد. سپس، در کنار آموزش روش‌های خودآرام‌سازی و روش‌های مقابله با استرس، به مراجعه‌کننده یاد می‌دهد افکار سالم‌تری را جایگزین افکار آسیب‌زا کند.
مواجهه‌درمانی
یکی از درمان‌های رفتارگرا برای انواع فوبیا «مواجهه‌درمانی» (Exposure Therapy) یا «حساسیت‌زدایی» (Desensitization) است. در این روش مراجعه‌کننده به تدریج با ترس خود مواجه می‌شود. برای مثال، در ابتدای کار مراجعه‌کننده موقعیت استرس‌زا را تصور می‌کند یا به تصویری از این موقعیت نگاه می‌کند. سپس درمانگر به او یاد می‌دهد چگونه ذهن و بدن خود را آرام سازد و اضطراب خود را مدیریت کند.
در گام بعدی، مراجعه‌کننده به ترس خود نزدیک‌تر می‌شود. مثلا از خانه خارج شده، به آسانسور نگاه می‌کند و ورود خود به آن را تصور می‌کند. هنگامی که توانست اضطراب خود را در این مرحله نیز خاموش سازد، در نهایت وارد آسانسور یا موقعیت‌های اضطراب‌آور دیگر می‌شود.
مدیتیشن و ذهن‌آگاهی
تکنیک‌های مدیتیشن و «ذهن‌آگاهی» (Mindfulness) به ما یاد می‌دهند چگونه ذهن خود را آرام کنیم و بتوانیم به جای افکار مزاحم، بر روی لحظه حال تمرکز کنیم. برای مثال کسی که دچار آگورافوبیا است به کمک تصویرسازی ذهنی، تنفس ذهن‌آگاه یا آرام‌سازی منظم عضلات می‌تواند اضطراب خود را کاهش دهد.
دارو درمانی
برای درمان آگورافوبیا می‌توان از دارودرمانی در کنار روان‌درمانی بهره برد. داروهای «مهارکننده بازجذب انتخابی سروتونین» (Selective Serotonin Reuptake Inhibitors | SSRI) و داروهای «مهارکننده بازجذب سروتونین-نوراپی‌نفرین» (Serotonin-Norepinephrine Reuptake Inhibitors | SNRI) که در درمان افسردگی و اضطراب به کار می‌روند، می‌توانند در درمان آگورافوبیا نیز مفید باشند. از جمله این داروها می‌توان به سیتالوپرام، فلوکستین، پاروکستین و سرترالین اشاره کرد.
داروهایی ضداضطراب از دسته «بنزودیازپین‌ها» (Benzodiazepines) نیز برای مقابله با آگورافوبیا تجویز می‌شوند. این داروها سریع‌تر از SSRI-ها و SNRI-ها اثر می‌کنند و برای کسانی مفید هستند که اضطراب آن‌ها به حدی حاد و شدید است که نمی‌توانند از خانه خارج شوند. البته این داروها فقط باید توسط پزشک تجویز شوند و اطلاعات درج شده صرفا جنبه آگاهی‌بخشی دارند. بدن انسان در طول زمان نسبت به بنزودیازپین‌ها تحمل نشان می‌دهد، یعنی هر بار دوز بیشتری نیاز دارد تا به همان میزان دفعه قبلی آرام شود. در نتیجه، این داروها خاصیت اعتیادآور دارند و نباید بدون نظارت پزشک مصرف شوند. SSRI-ها و SNRI-ها نیز ممکن است عوارضی چون کم‌اشتهایی یا پرخوری، خواب‌آلودگی یا بی‌خوابی، مشکلات جنسی و گوارشی داشته باشند. قطع ناگهانی این داروها نیز خطرناک است. مصرف دارو و قطع آن باید حتما زیر نظر روانپزشک انجام شود.
تغییرات سبک زندگی
تغییرات سبک زندگی در مدیریت اضطراب اثرات به‌سزایی دارند. حتی مواد غذایی که مصرف می‌کنیم، در سطح اضطراب ما نقش دارند. در ادامه چند راهکار برای شکل‌دهی سبک زندگی سالم‌تر در راستای مقابله با آگورافوبیا ارائه شده است.
- تکنیک‌های آرام‌سازی و کاهش استرس مثل تنفس عمیق، تصویرسازی و آرام‌سازی منظم عضلات را تمرین کنید.
- ورزش منظم داشته باشید، می‌توانید از یوگا، پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری شروع کنید.
- خواب منظم و کافی داشته باشید. کم‌خوابی باعث تحریک‌پذیری و خلق‌وخوی منفی می‌شود.
- رژیم غذایی سلامت داشته باشید. غذاهای چرب و کربوهیدرات‌های ساده را حذف کنید.
- ویتامین‌ها، میوه و سبزیجات را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. دانه‌هایی با فیبر بالا، امگا-۳، بابونه و اسطوخودوس، زردچوبه، شکلات تلخ و ماهی سالمون برای کاهش اضطراب مفید هستند.
- از نوشیدنی‌های کافئین‌دار مثل قهوه و نوشیدنی‌های قندی مانند نوشابه پرهیز کنید.
- از مصرف الکل یا مواد مخدر بپرهیزید.
- از مکان‌هایی که اضطراب شما را بالا می‌برند، اجتناب نکنید. سعی کنید به کمک روش‌های درمانی با ترس خود مقابله کنید و وارد این مکان‌ها شوید. اجتناب از این مکان‌ها تنها ترس ذهنی شما را بزرگ و بزرگ‌تر خواهد کرد.
چطور از آگورافوبیا پیشگیری کنیم؟
اگر علائم اولیه آگورافوبیا را در خود مشاهده می‌کنید، قبل از اینکه شدت بگیرند، اقدام به پیشگیری کنید. برای مثال اگر در مکانی که خطر واقعی وجود ندارد، اضطراب بالایی دارید، با ترس خود روبه‌رو شوید و به‌طور منظم به آن مکان سر بزنید. اگر از رفتن به این مکان اجتناب کنید، ترس ذهنی شما بیشتر و بیشتر خواهد شد و ممکن است به آگورافوبیا تبدیل شود.
صفحه اینستاگرام مرکز فوق تخصصی مغز و اعصاب نورون اصفهان
نوبت دهی اینترنتی کلینیک تخصصی و فوق تخصصی مغز و اعصاب نورون