هوش هیجانی چیست؟

آبان ۱۹, ۱۴۰۲

کلینیک24

دیدگاه های نوشته خاموش است

هوش هیجانی چیست؟

شاید مدیران ارشد شرکت‌های بزرگ دنیا از هر کسی بهتر بدانند که هوش هیجانی چیست. به‌بیان ساده، هوش هیجانی به‌معنای در کنترل گرفتن هیجانات خود و تأثیرگذاری عاطفی بر دیگران است. حدود ۵۸ درصد از موفقیت‌های شغلی با هوش هیجانی در ارتباط هستند. افزایش هوش هیجانی با تقویت مفاهیم تشکیل‌دهنده و مرتبط با آن امکان‌پذیر است. این مفاهیم ۶ گانه شامل «ادراک و توجه به هیجانات» (Perceiving emotions)، «کنترل و تنظیم هیجانات» (Self-Regulation)، «شناخت خود» (Self-Awareness)، «مهارت‌های اجتماعی» (Social Skills)، «همدلی» (Empathy) و «انگیزه» (Motivation) می‌شود.

تعریف هوش هیجانی چیست؟

«هوش هیجانی» (EI | Emotional Intelligence) یا (EQ | Emotional Quotient)، مفهومی پیچیده و فرایندی چندمرحله‌ای است. به‌طور خلاصه، هوش هیجانی توانایی شناسایی، تحلیل و واکنش مناسب به هیجانات خود و دیگران است، به‌شکلی که با استفاده از هیجانات خود و نفوذ بر هیجانات دیگران، به اهداف خود برسیم. اما برای تعریف دقیق این مفهوم، نیاز است که مراحل استفاده از هوش هیجانی را نام ببریم.

«ادراک و توجه به هیجانات» (Perceiving emotions): توانایی درک هیجانات و توجه به آن‌ها، بدون اینکه فرد هیجان را «سرکوب» (Suppression) یا «انکار» (Denay) کند.
«شناسایی و نام‌گذاری هیجانات خود و دیگران» (Identified emotions): توانایی تشخیص این که هیجان درک شده، کدام یک از هیجانات است و چه نامی دارد.
«تفکیک هر کدام از هیجانات از یک‌دیگر» (Understanding emotions): هنگامی که چند هیجانات مختلف به‌صورت هم‌زمان تجربه می‌شوند، این افراد، میان هیجانات مختلف تمایز قائل می‌شوند.
«تحلیل فرایند هیجانات، دلایل و پیامدهای ناشی آن» (Reasoning with emotions): توانایی شناسایی افراد یا موقعیت‌هایی که منجر به این هیجان شده‌اند و تأثیرات هیجان بر افکار و رفتار.
«کنترل هیجانات در شرایط سخت عاطفی» (Managing emotions): توانایی مدیریت و کنترل هیجانات در مواقع پرفشار و هیجان‌برانگیزی مانند مرگ عزیزان، دعوای سخت یا احساس بی‌عدالتی.
«واکنش درست به هیجانات و استفاده از آن» (Handle Emotions): واکنش کارآمد و سازگاری با محیط. در کنار نفوذ و تأثیرگذاری هیجانی بر دیگران.
هوش هیجانی شامل تمامی این مراحل است. در نتیجه، افراد دارای هوش هیجانی بالا، مدیریت کامل هیجانات خود را برعهده داشته و می‌توانند بر روی عواطف دیگران تأثیر بگذارند.