ورزش و آسیب های ورزشی در بیماران مصروع

فعالیت بدنی برای اکثر افراد بسیار مناسب است و مبتلایان به صرع نیز از این قاعده مستثنی نیستند، در واقع مشخص شده است که در اکثر موارد فعالیت بدنی اثر مطلوب بر صرع دارد.

ورزش های غیر مجاز در مبتلایان به صرع کنترل نشده عبارتند از: ۱- دوچرخه سواری ۲- شنای آزاد ۳- ژیمناستیک ۴- اسکی روی آب ۵- قایقرانی ۶- موج سواری ۷- اسکیت گروهی ۸- اسب سواری.

بهترین ورزش ها در صرع پیاده روی، دو میدانی سبک و آمادگی جسمانی می باشد. بیماران در صورتی که از محدوده زمانی حملات صرعی خود با خبر هستند در آن زمان نباید ورزش کنند و از انجام ورزش هایی مثل اسب سواری، غواصی، شنا و دوچرخه سواری اجتناب کنند اما در بقیه اوقات می توانند آزادانه ورزش کنند.

ورزش هایی که بیماران مبتلا به صرع نمی توانند انجام دهند شامل مشت زنی، وزنه برداری و فوتبال آمریکایی است که به هیچ عنوان برای بیماران مصروع توصیه نمی شود؛ به دلیل آنکه فشار وارده ممکن است باعث تحریک سلول های مغزی و در نتیجه تشنج فرد شود. صعود به ارتفاعات بلند به دلیل کم شدن فشار هوا نیز می تواند برای این بیماران خطرناک باشد.

بیماران مبتلا به صرع باید در حدی ورزش کنند که دچار خستگی نشوند چرا که خستگی باعث تجمع اسید لاکتیک در عضلات بدن و اختلال در عملکرد سلول های مغزی می شود. مطالعات نشان داده اند که بروز حملات تشنجی در افراد مبتلا به صرع در حین ورزش و پس از آن کاهش محسوس خواهد یافت و اغلب افراد مبتلا به دنبال انجام ورزش نوار مغزی مناسب تری پیدا می کنند.

فاکتورهای ورزشی مستعد کننده به حمله تشنج:

• خستگی مفرط طی ورزش
• کم خوابی
• کم آبی بدن طی انجام ورزش
• از دست دادن زیاد املاح بدن
• افزایش حرارت بدن یا ورزش در هوای گرم و مرطوب
• کاهش قند خون به دنبال ورزش شدید

پوشیدن جلیقه نجات برای اکثر ورزش های آبی توصیه می شود. همچنین مهم است فرد مبتلا به صرع همراه دوستان یا مربی باشد که می دانند هنگام تشنج چگونه به او کمک کنند. غواصی برای افرادی که تشنج دارند به دلیل خطر ابتلا به تشنج در زیر آب توصیه نمی شود.

شنا در دریا، رودخانه یا فضاهای آبی باز نسبت به یک استخر شنا پر خطر است. فرد مبتلا به صرع نباید به تنهایی شنا کند بلکه باید همراه یک دوست و در منطقه ای که توسط نجات غریق آموزش دیده نظارت می شود شنا کند.

ورزش در دانش آموزان مبتلا به صرع:

اگر در میان دانش آموزان ما، با افرادی مواجه هستیم که دچار بیماری صرع می باشند، می توانیم آنان را در فعالیت های ورزشی کلاس شرکت دهیم فقط لازم است به چند نکته توجه کنیم :

• قبل از شروع ورزش از دانش آموز سوال شود آیا داروی خود را مصرف کرده است.
• در صورتی که دانش آموز خسته است او را از شرکت در فعالیت های آن روز منع کنیم.
• در حین ورزش از وی خواسته شود تا از وسایل حمایتی چون کلاه ایمنی زانو بند، آرنج بند و … استفاده شود.
• قبل، در حین و بعد از ورزش او را تشویق به نوشیدن مایعات کرده تا دچار کم آبی و مستعد شدن به حمله صرع نگردد.
• قبل و بعد از ورزش توصیه گردد تا از مواد قندی و کربوهیدراتی استفاده نماید تا دچار افت قند خون نگردد.
• از ورزش های شدید و طولانی در هوای گرم و مرطوب ممانعت شود.

چند نکته مهم و اساسی:

• ورزش می تواند سطح داروی ضد تشنج را در خون تغییر دهد. پس در بیمارانی که به طور منظم ورزش می کنند باید سطح داروهای ضد تشنج چک شود.

• باید از مصرف استروئیدهای آنابو لیک در بیماران مبتلا به صرع اجتناب شود چون باعث تغییر سطح داروی ضد تشنج در خون می شود.

• ورزش های قدرتی مثل وزنه برداری در حفظ دانسیته استخوان در بیماران مبتلا به صرع مفید است چون بسیاری از داروهای ضد صرع دانسیته استخوان را کاهش می دهند.

• ورزش هایی مثل یوگا که روی قدرت عضلات و حفظ تعادل بدن موثر است اثرات خیلی مفیدی در صرع دارند.

دکتر مهدی شیشه گر

متخصص بیماری های مغز و اعصاب