نوشته ها
شناسایی اضطراب پنهان در عادات ما
نحوه شناسایی اضطراب پنهان در عادات ما
برای درک بهتر رویکردِ برور بهتر است ابتدا با مفهوم چرخه عادت (habit loop) و چگونگی شکل‌گیری عادت‌ها آشنا شویم. چرخه عادت چهارچوبی برای فکرکردن درباره شکل‌گیری و ترک‌کردن عادت‌هاست.
این چرخه سه بخش دارد:
- سرنخ،
- روتین یا رفتار،
- پاداش.
سرنخ
سرنخ محرکی است که موجب انجام‌دادن رفتارِ عادتی می‌شود. سرنخ‌هایی که رفتارهای روتین یا عادت‌ها را تحریک می‌کنند بسیار متفاوت هستند و ممکن است شکل‌های گوناگونی داشته باشند. معمولا سرنخ‌ها در یکی از این دسته‌ها قرار می‌گیرند:
- مکان؛
- زمان؛
- وضعیت عاطفی و احساسی فعلی؛
- اطرافیان؛
- آخرین اقدام فرد.
مثلا وقتی در محل کار خود از کنار اتاق استراحت عبور می‌کنید، بوی چای شما را تحریک می‌کند که برای خودتان یک فنجان چای بریزید. در این مثال، سرنخ می‌تواند آخرین اقدام (عبورکردن از کنار اتاق استراحت و استشمام بوی چای) یا مکان شما باشد. به هر حال اگر از کنار اتاق استراحت رد نمی‌شدید، بوی چای را حس نمی‌کردید.
عمل کشیدن سیفون توالت نیز محرکی است که موجب می‌شود دست‌هایتان را بشویید یا حالت عصبی می‌تواند محرکی برای انجام رفتارهایی باشد که برای آرام‌کردن خودتان انجام می‌دهید، مانند جویدن ناخن‌ها یا تکان‌دادن پاهایتان.
صفحه اینستاگرام مرکز تخصصی مغز و اعصاب نورون اصفهان
روتین یا رفتار تکرارشونده
منظور از روتین، همان عادت یا رفتار تکرارشونده است. این رفتار می‌تواند چیزی باشد که کاملا به آن آگاه هستید، مانند خاموش‌کردن رایانه محل‌کار و بلندشدن از پشت میزکارتان وقتی ساعت ۵ بعدازظهر می‌شود. بعضی از عادت‌ها کمتر آگاهانه هستند، مانند جویدن ته خودکار وقتی درباره مسئله سختی فکر می‌کنید.
معمولا رفتارهای عادتی خودکار انجام می‌شوند، گرچه احتمالا چند بار اول برای انجامشان آگاهانه تصمیم گرفته‌اید. نمونه:
- «خسته‌ام، پس یک فنجان چای می‌نوشم.»
- «حوصله‌ام سر رفته است، پس در شبکه‌های اجتماعی می‌چرخم.»
- با گذشت زمان، این روتین به‌لطف آخرین بخش چرخه عادت (پاداش)، غیرارادی‌تر و خودکارتر می‌شود.
پاداش یا نتیجه رفتار
پاداش یعنی نتیجه آن رفتار برای شما. پاداشْ روتین یا رفتار تکرارشونده را تقویت و به حفظ عادت کمک می‌کند. بعضی از پاداش‌ها به‌سود ما هستند، مثلا مسواک‌زدن دندان‌ها پس از صبحانه، دهان ما را تمیز و خوشبو می‌کند و پاداش پیام‌فرستادن برای همسرتان در شب‌هایی که دیر به خانه می‌روید، رابطه بهتر با همسرتان است.
پاداش‌های نه‌چندان سودمند عادت‌هایی را تقویت می‌کنند که نمی‌خواهید حفظشان کنید، مانند ساعت‌ها تماشاکردن ویدئوهای یوتیوب. همه ما در شب‌های ساکت و خسته‌کننده گرفتار چنین کارهایی می‌شویم. وقتی مغزتان میان رفتاری خاص و یک پاداش (در این مثال رهایی از بی‌حوصلگی) ارتباط برقرار می‌کند، به این رفتار اشتیاق و میل شدیدی پیدا می‌کنید، حتی اگر خودتان متوجه نباشید. این‌گونه است که هر بار شب احساس بی‌حوصلگی می‌کنید، ناخودآگاه سرگرم تماشای ویدئوهای یوتیوب می‌شوید. اینترنت ساعت‌های پیش از خواب را به‌خوبی پر می‌کند و چرخه عادت شکل می‌گیرد.
ارتباط با کلینیک تخصصی مغز و اعصاب نورون
نوبت دهی اینترنتی کلینیک تخصصی و فوق تخصصی مغز و اعصاب نورون