نوشته ها
روش تشخیص کما
بررسی روش تشخیص کما
پزشک فوق تخصص برای تایید حالت اغمای بیمار، سابقه پزشکی و آزمایشات مختلفی را بررسی می‌کند. این کار به پیدا کردن علت کمای فرد کمک خواهد کرد. در ادامه با روش تشخیص به کما رفتن آشنا می‌شوید:
تاریخچه پزشکی
پزشک از فردی که همراه بیمار است یا او را به بیمارستان رسانده سوالاتی می‌پرسد. این سوالات بارتند از:
- قبل از این حالت فرد به‌طور ناگهانی یا به آرامی دچار چه علائمی شد؟
- آیا فرد بیمار قبل از کما دچار سرگیجه، بی‌حسی یا بهت بود؟
- آیا بیمار داروی خاصی یا مواد مخدر مصرف می‌کرد؟
- فرد بیمار سابقه دیابت، تشنج یا سکته مغزی دارد؟
کما و آزمایش‌های فیزیکی
این آزمایشات می‌توانند مقدار واکنش، نحوه پاسخگویی به درد و حرکات بازتابی مردمک چشم بیمار را بررسی کنند. در گذشته این آزمایش از طریق ریختن آب سرد یا گرم درون کانال گوش به کمک سرنگ انجام می‌شد. اما امروزه روش تشخیص به کما رفتن شامل موارد زیر است:
- حرکات کره چشم به سمت بالا، پایین یا دو طرف گوشه بررسی می‌شود.
- تغییر اندازه مردمک چشم در پاسخ به نور ارزیابی می‌شود.
- پلک زدن بیمار پس از لمس کره چشم با تکه پنبه مشاهده می‌شود.
- سرفه کردن بیمار به‌دلیل وجود ترشحات دهانی اندازه‌گیری می‌شود.
- پزشک پس از لمس کردن پشت دهان بیمار ایجاد رفلکس گگ را ارزیابی می‌کند.
آزمایش خون برای حالت اغما
انجام آزمایش خون برای بیمار در حالت مرگ موقتی نشان دهنده موارد زیر است:
- شمارش خون
- وجود علائم مسمومیت توسط مونوکسید کربن
- بررسی وجود یا عدم وجود سطحی از مواد مخدر
- بررسی سطح الکترولیت‌ها
- سطوح گلوکز
- ارزیابی عملکرد کبد
اسکن MRI، CT یا CAT
اسکن تصویربرداری از مغز می‌تواند نشان دهد آسیب مغزی وجود دارد یا خیر. از طرفی محل دقیق آسیب، انسداد و هرگونه اختلال دیگر از طریق این نوع تصویربرداری مشخص خواهد شد. از دیگر اسکن‌ها باید به آزمایش الکتروانسفالوگرام (EEG) نام برد که فعالیت الکتریکی مغز را ثبت و اندازه‌گیری می‌کند.
مقیاس کما گلاسکو
پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب به کمک مقیاس کما گلاسکو (GCS) سطح هوشیاری بیمار را در حالت کما بررسی می‌کنند. این مقیاس می‌تواند میزان بهبودی یا شدت آسیب مغز را ارزیابی کند. پزشکان بر اساس توانایی باز نگه داشتن چشم، پاسخ کلامی و فیزیکی بیمار در حالت اغما به او نمره‌ای اختصاص می‌دهند.
چشم‌ها
دامنه نمرات ۱ تا ۴ است:
- بیمار چشم خود را باز نمی‌کند.
- درد باعث می‌شود تا بیمار کمی چشم خود را باز کند.
- چشم‌ها در واکنش به صدا باز می‌شوند.
- بیمار می‌تواند خودش چشمش را باز کند.
- کلامی
وجود دامنه نمرات ۱ تا ۵ :
- صدایی وجود ندارد.
- بیمار کمی زمزمه می‌کند اما واضح و قابل درک نیست.
- فرد بیمار از کلمات نامناسب استفاده می‌کند.
- فرد توانایی صحبت کردن دارد اما بیشتر گیج است.
- فرد به صورت عادی ارتباط برقرار می‌کند.
- فیزیکی
دامنه نمرات ۱ تا ۶ است:
- بیمار هیچ حرکتی ندارد.
- فرد بیمار در واکنش به درد یکی از اندام‌های خود را صاف می‌کند.
- واکنش غیر طبیعی به درد وجود دارد.
- بیمار از درد دور می‌شود.
- فرد بیمار محل درد را تشخیص می‌دهد.
- فرد توانایی انجام دستورات پزشک را دارد.
اگر نتیجه کلی این بررسی به عدد ۸ یا کمتر برسد، نشان دهنده کما یا حالت اغما است. عدد بین ۹ تا ۱۲ وضعیت متوسط و نمره کلی ۱۳ مقدار اندکی اختلال هوشیاری را نشان خواهد داد.
پونکسیون کمری
پزشک با وارد کردن سوزن مخصوص درون کانال نخاعی مقداری از مایع نخاع را برای اندازه‌گیری فشار و آزمایش عفونت یا اختلال در سیستم اعصاب مرکزی بیرون می‌کشد.
عوارض جانبی کما
پزشکان برای جلوگیری از عوارض جانبی و وارد نشدن آسیب ثانویه به مغز بیمار در حالت کما را به صورت ویژه تحت نظر قرار می‌دهند. از جمله عوارضی که ممکن است فرد در حالت مرگ موقتی دچار آن شود باید به موارد زیر اشاره کرد:
- مشکلاتی همچون بی‌اختیاری مثانه و روده به‌دلیل ناتوانی به محرک‌های بدن ایجاد می‌شود.
- احتمال زخم بستر و زخم فشاری به‌دلیل ناتوانی در حرکت وجود دارد.
- ممکن است بیمار به‌دلیل ناتوانی در کنترل ترشحات تنفسی دچار ذات‌الریه شود.
روش درمان کما
کما یک وضعیت اورژانسی پزشکی بسیار حساس و جدی به‌شمار می‌آید. برای درمان این حالت یک تیم پزشکی تخصصی شامل متخصص بیهوشی، متخصص قلب، جراح مغز و اعصاب، جراح عمومی و متخصص داخلی گرد هم آمده تا روش درمانی مناسبی برای حالت کما پیدا کنند. آن‌ها به سرعت برای زنده نگه داشتن فرد دچار مرگ موقتی تلاش خواهند کرد. اولین راه‌کار بالا نگه داشتن تنفس و گردش خون بیمار است که با این کار میزان اکسیژن کافی به مغز می‌رسد. عامل مهم بعدی در تعیین روش مناسب درمان کما پیدا کردن علت اصلی این اتفاق است. سپس متخصصان از گزینه‌های درمانی زیر استفاده می‌کنند:
- برای فرد مشکوک به کمای دیابتی گلوکز (داخل ورید) تجویز می‌کنند.
- برای فردی که به‌دلیل مسمومیت دارویی یا مواد مخدر به کما رفته داروی نالوکسان (داخل ورید) تجویز می‌کنند.
- در صورت تشخیص خونریزی و آسیب‌های مغزی جراحی انجام می‌دهند.
- اگر حالت اغما به‌دلیل عفونت ایجاد شده باشد، آنتی‌بیوتیک مخصوص تجویز می‌کنند.
- در صورت بروز چنین حالاتی از طریق مشاوره با متخصص مغز و اعصاب مشورت کنید.
صفحه اینستاگرام مرکز فوق تخصصی مغز و اعصاب نورون اصفهان
نوبت دهی اینترنتی کلینیک تخصصی و فوق تخصصی مغز و اعصاب نورون